Doğal enerji deposu bal

Balın kalorisi, besin değerleri ve tüketimi ile ilgili sizin de aklınızda pek çok soru varsa, müjde! Enerji ve bal ilişkisinden balın besleyici özelliklerine kadar merak ettiğiniz pek çok detayı bu sayfada bulabilirsiniz.

Arıların tamamen doğal koşullarda ve büyük bir emekle ürettiği bal, eşsiz özellikleri ile adeta tabiatın insanlığa sunduğu tatlı bir hediye… Çiçeklerin veya doğal salgıların en değerli özlerini içeren bal, zengin bileşenleri sayesinde vücudun günlük beslenme ve enerji ihtiyacının karşılanmasını sağlıyor. Yoğun bir formüle ve özellikle yüksek şeker oranına sahip olması, haliyle balın tüketimine dair çeşitli soruları da beraberinde getiriyor. Bal hakkında en çok merak edilen bu soruların yanıtlarını ve diğer önemli bilgileri, bu yazının devamında tüm ayrıntılarıyla bulabilirsiniz.

BALIN BESLEYİCİ ÖZELLİKLERİ

Sizin de bildiğiniz üzere, yüksek tatlılık oranına sahip besinlerin tüketimi hakkında genellikle olumsuz bir kanı mevcut. Buna karşılık bal, besleyici özelliği ve faydalı bileşenleriyle uzmanlar tarafından sık sık olumlu şekilde dile getiriliyor. Peki, sizce bal neden besleyici olabilir? Şöyle ki balda her şeyden önce, yapay şeker vb. katkılar bulunmuyor.

Rafine şekerin aksine bal içeriğindeki doğal şekerler, sindirim sisteminde çözünmeye gereksinim duymadan, vücutta doğrudan kullanılabiliyor. Ağırlıklı olarak karbonhidrat çeşitlerinden oluşan bal; aynı zamanda protein, aminoasit, vitamin, mineral, fenolik madde ve enzim gibi besleyici ve fonksiyonel bileşenleri içeriyor. İçeriğini tümüyle doğadan almasının beraberinde, başka hiçbir besinde bulunmayan makro ve mikro bileşenleri de formülünde barındırıyor.

BALIN KALORİSİ NEDİR? BAL NE KADAR ENERJİ VERİR?

Besinlerin vücuda verdiği enerji miktarı, birim olarak kalori (kcal) ile ifade ediliyor. Vücutta hızlıca kullanılabilen bir enerji kaynağı olan besleyici bal, 100 gramda yaklaşık 304 kalori içeriyor. Bu doğrultuda;

• 1 gram (gr) bal 3,04 kcal
• 1 çay kaşığı (5 gr) bal 15,2 kcal
• 1 tatlı kaşığı (7 gr) bal 21,28 kcal
• 1 yemek kaşığı (21 gr) bal 63,84 kcal
• 1 çay bardağı (100 gr) bal 304 kcal
• 1 su bardağı (250 gr) bal ise 760 kcal değerinde enerji veriyor.

BALIN BESLEYİCİ DEĞERLERİ

Karbonhidrat ağırlıklı bir yapıya sahip olan balın ana bileşenlerini yüzde 80 oranında çeşitli şeker bileşenleri, yüzde 17 oranında ise su oluşturuyor. Geri kalan yüzde 3’lük kısımda da enzimler, mineraller, vitaminler, organik asitler, aminoasitler, aromatik asitler ve polifenolik maddeler yer alıyor. Bal kalori ve besin değerleri 100 gram üzerinden yaklaşık değerlerle ele alındığında, ortaya şu tablo çıkıyor:

DİYETTE BAL YENİR Mİ?

Kilo kaybı amacıyla yapılan diyetlerde işlenmiş şeker içeren ürünlerden uzak durulması tavsiye edilmekle birlikte, günlük düşük miktarda bal tüketiminin sakıncası bulunmuyor. Diyetlerin mutlaka uzman kontrolünde yapılması gerek olup, bal tüketiminde de diyetisyen ya da doktor tarafından belirlenecek miktarlara uyulması büyük önem taşıyor.  

Editörün Notu: Balın kalorisi şekerden yüzde 20 daha azdır. Rafine şekerin aksine baldaki şeker bileşenlerinin vücutta doğrudan parçalanabilmesinden dolayı, pek çok uzman tatlandırıcı olarak bal tüketilmesini tavsiye etmektedir. Diyetisyen hekiminizin sınırlı gramajda önermesi halinde, siz de diyetlerinizde bal tüketebilirsiniz.

BAL KİLO ALDIRIR MI?

Karbonhidrat ağırlıklı bir besin olması ve yüksek miktarda şeker içermesi nedeniyle bal, fazla miktarda tüketilmesi durumunda kilo alımına yol açabiliyor. Bu nedenle formun korunması amacıyla önce, vücudun günlük alması gereken enerji değerinin saptanması oldukça önemli. Günlük beslenme şeklinin bu değer doğrultusunda planlanması ve bal tüketim miktarının da buna göre belirlenmesi gerekiyor.

Günlük toplam 2000 kalori alınması planlanan bir beslenme programında; bir tatlı kaşığı bal (21,28 kcal), toplam alınacak enerjinin yüzde 2’sinden daha azını kapsıyor. Bu bağlamda bal, tek başına kilo aldırıcı bir besin olma özelliği taşımıyor. Fakat yüksek kalorili farklı besinlerin bir arada tüketilmesi kilo artışına neden olabiliyor. Kilo almak için bal tüketmek isteyen kişilerin ise günlük önerilen miktarları aşmaması gerekiyor.

FAZLA BAL YEMEK ZARARLI MI? GÜNLÜK NE KADAR BAL TÜKETİLMELİ?

Bal, içerdiği bileşenler bakımından son derece güçlü bir formüle sahip. Dolayısıyla aşırı tüketilmesi halinde vücutta bazı etkilere yol açması söz konusu olabiliyor. Gerek yetişkinlerde gerekse de çocuklarda günlük tüketilmesi gereken bal miktarının, vücut ağırlığı ile doğru orantılı olacak şekilde belirlenmesi öneriliyor. Buna göre 70 kilogram ağırlığındaki bir yetişkinin günde en fazla 70 gram, 20 kilogram ağırlığındaki bir çocuğun ise maksimum 20 gram bal tüketmesi tavsiye ediliyor. 

KİMLER BAL TÜKETMEMELİ?

Balın faydaları saymakla bitmese de, belirli kişilerin bal tüketmesinde birtakım riskler bulunabiliyor. “Balı kimler yiyemez?” sorusunun yanıtı olarak ise ilk sırada, bir yaşından küçük bebekler yer alıyor. Bebeklerin bağırsak mikroflorası bir yaşından önce yeterince gelişmemiş olduğundan, balın içerdiği doğal maddeler gelişimlerini olumsuz etkileyebiliyor. Ayrıca bal alerjisi bulunan kişilerin de kesinlikle bal ve ballı ürünleri tüketmemesi gerekiyor. Bunun dışında obezite sorunu yaşayan, insülin direnci yüksek olan veya çeşitli kronik rahatsızlıkları bulunan kişilerin, bal tüketmeden önce mutlaka hekimlerine danışması gerekiyor.